Türkiye ve Dünyada Saha Zeminlerin Önemi

Taraflı tarafsız her taraftarın olduğu gibi kulüplerin ve futbolcularında ortak tek bir düşmanı var süper ligde; Bozuk Saha Zemini. Bu konuda herkesin şikayeti aynı yönde iken çözüm bir türlü bulunabilmiş değil. Peki hem futbol kalitesini artıran hem seyir zevkini artıran bu zemin sorunu nasıl çözülür? Bir sahanın zeminin Old Trafford gibi olması için ne gerekli ? bi göz atalım.

- Türkiye’de saha zemini için profesyonel yardım alan kaç takım var ? Avrupa’da bu oran nedir ?
Türkiye’de sahalarının zemin bakımları için profesyonel bakım hizmeti alan kulüp sayısı şu an iyi konumdadır.. bunlardan bazılarına Saha zemin firmaları hizmet vermektedir. Tahmin edeceğiniz üzere Avrupa’da bu oran çok daha yüksek. Sahalarının yılın her döneminde en iyi şekilde performans göstermesini isteyen ve bekleyen çoğu kulüp, işin ehli özel firmalardan hizmet almakta ya da firmalara gerek kalmaksızın bünyelerinde yetiştirdiği profesyonel ekiplerle sahalarının bakımını devam ettirmekte.

- Herhangi bir stadyum zemininin bir Old Traffort olması ne kadar maliyetli bir iş ? Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki İngiltere’de Old Trafford, Arsenal, Liverpool, Wembley Stadyumu, Manchester City, Tottenham gibi burada ismini sayamadığım daha bir çok stadın zemini; suni yollarla güçlendirilmiştir. Dünyada kum yüzeyli futbol sahalarının stabilitesini artırmak için çeşitli güçlendirme yöntemleri geliştirilmiştir. Stadyumun kullanım amacına göre bu yöntemlerin hangisinin kullanılacağna karar verilir. Ülkemizde henüz bu teknolojiye sahip hiç saha bulunmuyor. Bu sistemlerin artı maliyeti sistemin tipine göre 400.000 ila 750.000€ arasında değişiklik gösterebiilr.

- İyi bir stad zemini ile futbol kulüpleri ek gelir sağlayabilir mi ? Örneğin yaz konserleri, festivaller gibi. Bu tip etkinlikler düzenlemek ve bundan para kazanmak, tamamen kulüp yönetimlerinin tasarrufundadır. Bu etkinlikler yapılarak tabi ki gelir elde edilebilir. Ancak bu tip etkinlikler saha için pek tercih edilebilir değildir. Saha üzerinde yapılan etkinliğin büyüklüğüne göre çoğu zaman sahanın yenilenmesini gerektiren durumlarla sonuçlanır. Avrupa’da birçok kulüp futbol sezonu dışında bu tip etkinlikler düzenler ve sahalarını yılda 1 veya 1’den fazla kez yeniler. Bunu tercih edip etmemek, tamamen kulübün maddi kazanç hacmindeki tercihlere bağlı. Ama baktığınız zaman Avrupa müsabakalarında üst düzeyi hedefleyen kulüplerin çoğu sahalarını futbol dışındaki organizasyonlara kapattı. Futbol dışı etkinliklere kapısını açan kulüplerin sahaları da yıl içerisinde yeteri kadar tat vermiyor.

- Stadyumların kapalı veya açık olması stad zeminini nasıl etkiler ? Türkiye’deki hava şartları da zemin yapısının bozulmasında bir etken midir ? Çimin önce canlı ve bilfiil yaşayan bir organizma olduğunu anlamak lazım. Çimin de bir metabolizması ve fizyolojisi var. Başlıca etkinliği olan fotosentezi gerçekleştirebilmesi için çimin yeterli derecede suya, ışığa ve karbondioksite ihtiyacı var. Günümüz modern stadyum mimarilerinin yapısı çim gelişimini etkileyen birincil faktör. Mimarı yapı ne kadar büyükse ve saha ne kadar az ışık alıyorsa ve hava sirkülasyonu ne kadar kısıtlıysa, o sahada çimi yaşatmaya çalışmak o kadar zor olur. Bu bileşenlerden herhangi birinin azlığı veya hiç olmaması teknolojiyi yeni icatlar yapmaya sevk etti. Suni ışık kaynakları, doğal-suni hibrit çim, rüzgar fanları, dev karbondioksit çadırları bu bileşenlerin eksikliğini giderebilmek için icat edilmiş başlıca teknolojiler. Bu teknolojiler sahanın varlığını sürdürebilmesi için stadyum içerisinde bir “mikro klima” yaratmaya yararlar.

- Sentetik çim saha ile doğal çim saha arasında ki fark nedir ? Sentetik çim sahalarda futbolcuların ve kulüplerin daha çok isyan ettiğini ve sakatlık yaşadığıını görüyoruz. Sakatlık ve futbol kalitesi açısından bir fark var mı ? Uefa bu konuda ne diyor ? Doğal çim sahalar, sahanın bulunduğu yerin iklimine uygun olarak seçilmiş yaşayan canlı çimle oluşturulurlar. Sentetik sahalar ise çeşitli dayanıklılık ve kalite beklentilerine göre iklimden bağımsız olarak inşa edilirler. İdeal oyun yüzeyi değerlendirmesi yapılırken şu kriterler göz önüne alınır ; sürüklenme direnci, topun yuvarlanma ve sekme karakteri, enerji kazanımı, darbe emme kapasitesi, yüzey sertliği, su geçirim hızı, yüzey deformasyon karakteristiği. Tüm bu kriterler, oyuncular ve teknik adamlardan alınan geri bildirimler baz alındığında doğal çim sahalar, sentetik sahalara göre daha çok tercih edilir. Doğal sahalarda sürtünme, düşme ve burkulmalardan kaynaklı sakatlanmalar, sentetik sahalara göre relatif olarak daha az yaşanır. Sentetik çim sektörü de gittikçe kendini bu konuda geliştiriyor. FIFA tarafından sentetik çim sahada Dünya Kupası müsabakaları oynanmasına izin veriliyor. Bu tercih tamamen yatırımcının alacağı bir karar. Çok futbol dışı oraganizasyon yapılan, bakımı zor tamamen kapalı stadyumlarda ve çok kullanılan antrenman tesislerinde sentetik çim sahalar tercih edilir.